അറുന്നൂറ് വർഷത്തിൽ അധികം പഴക്കമുള്ള മധ്യതിരുവിതാംകൂറിലെ ചിരപുരാതന ദേവീ ക്ഷേത്രമാണ് മാരൻകുളങ്ങര ശ്രീഭഗവതി ക്ഷേത്രം. തിരുവിതാംകൂർ രാജാക്കന്മാരുടെ സാമന്തരായിരുന്ന തൈശ്ശേരിൽ കുടുംബത്തിന്റെ ഉടമസ്ഥതയിൽ ആയിരുന്ന  ഈ ക്ഷേത്രം ഇന്ന് എൻ.എസ്.എസ് കരയോഗങ്ങളുടെ മേൽനോട്ടത്തിലാണ് നിലനിൽക്കുന്നത്.

ക്ഷേത്രഭരണത്തിന്റെ പൂർവ്വകാല അധികാരികളായിരുന്ന തൈശ്ശേരിൽ കുടുംബകാരണവന്മാർ രാജാവിന്റെ പടത്തലവന്മാരും നാട്ടുപ്രമാണിമാരും കളരി ഗുരുക്കളുമായിരുന്നു.

മാരൻകുളങ്ങര ഭഗവതിമാരുടെ ആസ്ഥാനം രാജാവ് തൈശ്ശേരിൽ കുടുംബത്തിന് കരം ഒഴിവായി പതിച്ച് നൽകിയതാണ്. അതിസമർത്ഥനായിരുന്ന തൈശ്ശേരിൽ കാരണവർ ചേർത്തല ശ്രീകാർത്ത്യായനി ദേവിയുടെ അടിയുറച്ച ഭക്തനായിരുന്നു. ഒരിക്കൽ ക്ഷേത്രനടയിൽ എത്തിയ കാരണവർ ദേവിയൊട് ഇങ്ങനെ പ്രാർത്ഥിച്ചു 'അല്ലയോ ദേവീ ഭഗവതീ എനിക്ക് പ്രായം ഏറെ ആയി ,ഇനി നടന്ന് ഇവിടെ വന്ന് അവിടുത്തെ ദർശിക്കുവാൻ പ്രാപ്തി ഇല്ല. അവിടുത്തെ കൃപ കൊണ്ട് എനിക്കായി ദേവി മാരൻകുളത്ത് വന്ന് കുടികൊണ്ട് ദർശനം നൽകണം'.
പ്രാർത്ഥന കഴിഞ്ഞ് കാരണവർ മാരൻകുളത്ത് എത്തി.അവിടുത്തെ കുളക്കരയിൽ തന്റെ മെതിയടിയും ഒലക്കുടയും വച്ച് കുളിക്കാനിറങ്ങി കുളികഴിഞ്ഞ് കയറിയ കാരണവർ തന്റെ ഓലക്കുട എടുക്കുവാൻ ശ്രമിച്ചു.എത്ര ബലം പ്രയോഗിച്ചിട്ടും കുട അവിടെ നിന്ന് എടുക്കുവാൻ കഴിഞ്ഞില്ല.

ഈകാര്യം അറിഞ്ഞ് ജ്യോൽസ്യരെ വരുത്തി.
പ്രശ്‌നവിധിയിൽ ചേർത്തല കാർത്ത്യായനി ദേവീ സാന്നിദ്ധ്യം ഇവിടെ എത്തിയതായി വെളിവാക്കപ്പെട്ടു. കുട ഇരുന്ന ഭാഗത്ത് കാർത്ത്യായനീ ദേവിയെ പ്രതിഷ്ഠിക്കണമെന്ന് വിധിയായി. ഇതനുസരിച്ച് ദേവിയെ മാരൻകുളത്തിന്റെ കരയിൽ ക്ഷേത്രം പണിത് പ്രതിഷ്ഠിച്ചു. ഭഗവതിയെ തൈശ്ശേരിൽ കുടുംബത്തിന്റെ പരദേവത ആയി വാഴിച്ചു. ദുർഗ്ഗാദേവി സങ്കൽപ്പത്തിലുള്ളതായിരുന്നു ഈ പ്രതിഷ്ഠ.

മലബാറിൽ ടിപ്പുസുൽത്താന്റെ കടന്നു കയറ്റവും ആക്രമണവും മൂലം ധാരാളം ഹിന്ദു ജനങ്ങൾ തിരുവിതാംകൂറിൽ അഭയം പ്രാപിച്ചു.